Tình trạng sụp đất không chỉ xảy ra ở những khu vực có nền đất yếu mà còn ở những nơi có địa chất ổn định, được đầu tư cơ sở hạ tầng khá tốt.

Cả nền nhà sụp sâu 70cm

Chị Vy, nhà trên đường số 22, khu dân cư Bình Hưng, huyện Bình Chánh, cho biết từ năm 2009 chị đã phát hiện phía trước sân và sau nhà có hiện tượng bị lún cục bộ khiến gạch lát nền nứt toác. Đầu tháng 2/2012, gia đình chị Vy thuê nhóm thợ xử lý những điểm bị lún và thay gạch lát nền nhà. Người nhà chị Vy kể: “Khi nhóm thợ dùng búa đập mạnh vào nền ở bốn góc nhà thì bất ngờ cả mảng gạch lớn sụp ầm xuống phía dưới khoảng 50cm làm nhiều thợ trượt ngã theo. Từ trên nhìn xuống, tôi thấy nền đất phía dưới bị trôi đâu mất để lại một lỗ hổng sâu hoắm. Rất may chúng tôi đã sửa nhà sớm chứ để lâu thêm không biết chuyện gì sẽ xảy ra”.

Chị Nguyễn Thị Lộc, ngụ tại 101 đường số 22 khu dân cư Bình Hưng, kể: “Cuối tháng 11/2011, tôi và hai con đang ngồi ăn cơm ở nhà bếp bỗng dưng cả nền nhà (khoảng 20m²) sập ầm, mâm cơm văng tung tóe, ba mẹ con cũng bị té ngửa... Cứ nghĩ là động đất, mẹ con tôi lồm cồm bò dậy chạy ra ngoài nhưng loay hoay mãi mà không trèo lên được vì nền nhà bếp sụp sâu xuống gần 70cm so với nền nhà trước”. Sau sự cố trên, gia đình chị Lộc phải bỏ ra hơn 60 triệu đồng để gia cố lại nền nhà.

Nền nhà của chị Thủy ở đường số 20, khu dân cư Bình Hưng cũng bị võng sâu xuống mặc dù chị đã hai lần thuê thợ gia cố lại nền nhà.

Mặc dù nền nhà 101 đường số 22, khu dân cư Bình Hưng, huyện Bình Chánh (TP.HCM) đã được gia cố sau vụ sụp đất nhưng phía sau nhà vẫn còn nhiều hố sâu rỗng bên dưới

Đầu năm nay, khi chị Phương Thy mở cửa nhà mình (A5/4T đường liên ấp 1-2-3, tổ 5, ấp 1, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh) thì tá hỏa khi thấy cả phòng khách đã trở thành “hố tử thần” trống hoác. Ghế, gạch lát nền nhà và những thứ ở phòng khách là một đống hỗn độn dưới đáy hố sâu gần 2m, xâm xấp nước. Anh Lộc, người hàng xóm kế bên nhà chị Thy, thử đào nền nhà cũng thấy một khoảng rỗng rất rộng... Nhà của chị Thy và anh Lộc mua cùng thời điểm, cách đây hai năm từ một chủ khác.

Ông Lánh - chủ cũ của hai căn nhà bị sụp - cho biết nhà được xây từ phần đất lấp trên ao cá cũ nên nền đất yếu. Ông Lánh đã đồng ý bồi thường toàn bộ chi phí khắc phục cho chủ nhà mới. Đây là trường hợp hiếm hoi người bán nhà bồi thường cho người mua để khắc phục hậu quả.

Người dân phải tự chịu trách nhiệm?

Bà Trương Mỹ Linh, phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Bình Chánh (BCCI, chủ đầu tư khu dân cư Bình Hưng) và ông Ngô Lê Hùng, chuyên viên kỹ thuật của công ty, cho rằng việc sụp đất tại khu dân cư Bình Hưng chủ yếu do các nhà thầu xây dựng nhà gia cố nền không tốt. “Công ty đã san lấp khu vực trên đúng kỹ thuật, được các cơ quan chức năng nghiệm thu phê duyệt trước khi bán nền cho người dân xây nhà. Chúng tôi chỉ quản lý hạ tầng ngoài ranh xây dựng của người dân nên chuyện sụp đất ở đây người dân phải tự chịu trách nhiệm”.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi thì đa số nhà bị sụp nền đất tại khu dân cư Bình Hưng đều do BCCI xây rồi bán lại cho người dân và người dân không sửa chữa gì liên quan đến nền móng. Trong khi đó, bà Trương Mỹ Linh cho rằng dự án khu dân cư Bình Hưng đã bàn giao cho người dân khá lâu nên để có cơ sở xác định trách nhiệm trong chuyện sụp nền nhà thì người dân phải thuê đơn vị kiểm định nhà.

Theo ông Đoàn Ngọc Toản - phó trưởng phòng kỹ thuật Liên đoàn Quy hoạch và điều tra tài nguyên nước miền Nam (thuộc Bộ Tài nguyên - môi trường), ở Q.9, Thủ Đức cũng có hiện tượng nền nhà dân bị sụp tạo thành những hố sâu giữa nhà. Ông Toản nhận định ở Bình Chánh có cấu tạo địa chất là nền đất yếu (có độ sâu 20-30m) nên tầng đất này trải qua quá trình có độ lún nhất định. Đó là chưa kể tình trạng san lấp mặt bằng chưa đảm bảo, sự gia tải trên nền đất yếu làm quá trình lún diễn ra nhanh hơn. Đến một lúc nào đó những nơi bị lún nhiều sẽ sụp tạo ra các lỗ hổng. Còn ở Q.9, Thủ Đức, địa chất là nền đất cứng, nhưng xốp do bị nước thấm lâu ngày làm phá vỡ cấu trúc địa chất dẫn đến hiện tượng sụp đất.

Trong khi đó, theo một chuyên gia trong lĩnh vực kiểm định nền móng công trình tại TP.HCM, tình trạng lún dẫn đến sụp nền đất thường xảy ra ở những khu dân cư được đầu tư cơ sở hạ tầng từ trước những năm 2000. Nguyên nhân chủ yếu do kỹ thuật san lấp mặt bằng ở thời điểm đó còn một số hạn chế nhưng bắt chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm thì rất khó vì phải xác định lỗi do khâu nào.